Koncepcja Castillo-Morales

Składnikami koncepcji Castillo-Moralesa są:
1. ORT: Ustno-twarzowa terapia regulacyjna
2. NET: Neuro-ruchowa terapia rozwojowa

imag0Autorem koncepcji jest dr Rudolfo Castillo-Morales z wykształcenia lekarz i fizjoterapeuta. Urodził się w Argentynie w wielodzietnej rodzinie jako dziewiąte dziecko. Stworzona przez niego koncepcja jest wypadkową doświadczeń własnych wyniesionych z domu rodzinnego, obserwacji codziennego życia rdzennej ludności Ameryki Południowej (obserwował codzienne życie Indian – czynności pielęgnacyjne, sposób postępowania z dziećmi ale także mimikę twarzy w kontaktach matka – dziecko, itp.) oraz europejskich kontaktów z twórcami neurokinezjologicznych metod terapeutycznych (NDT-Bobath, Metoda Vojty). Aktualnie pracuje w Cordobie (Argentyna) gdzie w swoim ośrodku zajmuję się pacjentami o specyficznych potrzebach edukacyjno-terapeutycznych.

„Dużo obserwować, potem dużo myśleć,
Nie przyczepiać żadnej etykiety,
Być z dzieckiem”
dr Rudolfo Castillo Morales

Castillo Morales Vereinigung e.V.
www.castillomoralesvereinigung.de

Aspekty filozoficzne koncepcji:
1. Pozbawiona przesądów i stereotypów obserwacja;
2. Brak ukierunkowania na deficyty, ważne jest widzenie mocnych stron pacjenta;
3. Szacunek dla czasu własnego drugiej osoby;
4. W centrum znajduje się punkt widzenia rozmówcy, pacjenta, dziecka;
5. Niepełnosprawność to maska pod którą należy odkryć indywidualność dziecka;
6. Zaufanie do zdolności, zasobów rodziny, dziecka.

Neuro-ruchowa terapia rozwojowa – to efekt wieloletniej pracy z dziećmi o obniżonym imag1napięciu mięśniowym, podstawowy cel terapii to wspieranie dziecka w przyjmowaniu postawy wyprostowanej, skierowanej przeciwnie do siły ciążenia.

W efekcie stymulacji stref motorycznych (poprzez: dotyk, głaskanie, ciągnięcie, lekki ucisk i wibrację) uaktywniamy określone mięśnie/grupy mięśniowe, regulujemy napięcie mięśniowe, stabilizujemy postawę i pobudzamy receptory w skórze, tkance łącznej i stawach. Stymulacja wspomaga sekwencje ruchów na różnych etapach rozwoju sensomotorycznego oraz stanowi określony element całości sprzyjającej rozwojowi motoryki.

Terapia uwzględnia min. takie elementy jak: prawidłowe ułożenie dziecka (pozycjonowanie) wspierające rozwój ruchowy oraz ciszę motoryczną będącą narzędziem diagnostycznym oraz elementem terapii.

Ustno-twarzowa terapia regulacyjna – polega na stymulacji mięśni biorących udział w procesie mowy: mięśni oddechowych i klatki piersiowej, mięśni kontrolujących ustawianie głowy, mięśni twarzy i jamy ustnej. Terapia charakteryzuje się dużą skutecznością zarówno w pracy z dziećmi jaki i osobami dorosłymi.

U noworodków i niemowląt nieprawidłowe napięcie tych mięśni prowadzi do trudności w domykaniu ust, uchwyceniu piersi, ssaniu, połykaniu, później w żuciu. Te same partie mięśni biorą udział w produkcji dźwięków mowy, zatem trudności ruchowe w zakresie funkcji fizjologicznych przyczyniają się do zaburzeń artykulacji.

Stosowanie koncepcji Castillo Moralesa u niemowląt jest szczególnie korzystne ze względu na ich możliwości rozwojowe i plastyczność CUN.

imag2Terapia uwzględnia równoległe prowadzenie rehabilitacji metodą Vojty lub NDT Bobath, ponieważ motoryka ustno-twarzowa jest zależna od ułożenia i napięcia mięśni całego ciała. Asymetryczne ułożenie pasa miednicowego i barkowego wpływa na nieprawidłowe ułożenie głowy oraz zaburzenia oddychania.
Leczeniem uzupełniającym jest stosowanie ortodontycznych płytek przedsionkowych i podniebnych, wzmacniających mięsień okrężny ust i stymulujących język do pionizacji.

Dla określenia jednym słowem całej koncepcji można powiedzieć, że zamyka się ona w słowie CZUCIE.

Terapia nie polega na mechanicznym powielaniu stereotypowych ćwiczeń, ale jest swego rodzaju dialogiem pomiędzy terapeutą a pacjentem. Terapeuta uczy odczuwania własnego ciała poprzez stosowanie wyselekcjonowanych technik terapeutycznych, poprzez terapię uzyskuje się wsparcie zdolności czuciowych i ruchowych. Terapeuta obserwuje reakcje organizmu pacjenta dostosowując siłę i natężenie bodźców do możliwości adaptacyjnych pacjenta.

Koncepcja Castillo-Moralesa należy do grupy terapii wczesno-interwencyjnych, np. dla dzieci z grupy ryzyka (wcześniaki, po przebytych urazach, wylewach, itp.)szczególnie zadowalające efekty uzyskuje się w przypadku małych dzieci, których plastyczność układu nerwowego jest bardzo duża.

imag3Efektywność koncepcji w dużym stopniu zależy również od zaangażowania i determinacji pacjenta. Szczególnie ważne jest to w przypadku utrwalonych zaburzeń takich jak wady wymowy czy porażenia. Pacjent musi mieć świadomość, że jakościowa zmiana funkcjonowania aparatu ustno-twarzowego musi mieć odniesienie do czasu w jakim stosuje się terapie Castillo-Moralesa. Uzyskanie zadowalającego efektu terapeutycznego wymaga czasu i bezwzględnej systematyki terapii.

Istotą podejścia terapeutycznego jest objęcie terapią całego ciała pacjenta, zdaniem Castillo-Moralesa trudności występujące w obszarze ustno-twarzowym mają swoją przyczynę w zaburzonej współpracy całego układu mięśniowego.

Podstawowymi technikami terapeutycznymi wykorzystywanymi podczas pracy koncepcją Castillo-Moralesa są dotyk, głaskanie, ucisk, rozciąganie i wibracja. Dzięki dostarczeniu wyselekcjonowanych terapeutycznie bodźców mechanicznych, organizm zmuszony jest do odbioru tychże zewnętrznych bodźców oraz rejestrowania zmian we wzajemnym położeniu różnych części ciała, np. zmiany długości mięśnia, proces ten nazywamy postrzeganiem zmysłowym.

Wskazania do terapii Koncepcją Castillo-Moralesa:
1. Dzieci z zespołami genetycznymi i obniżonym napięciem mięśniowym (hipotonia), np. zespół Downa, zespół Prader-Willi, sekwencja Pierre Robin, zespół Möbiusa i inne
2. Niemowlęta z zaburzeniami funkcji ssania i połykania oraz wcześniaki
3. Dzieci z opóźnionym rozwojem sensomotorycznym
4. Dzieci i dorośli z ośrodkowymi zaburzeniami ruchowymi i różnorodnymi upośledzeniami, np. mózgowe porażenie dziecięce
5. Pacjenci z rozszczepem warg i podniebienia
6. Pacjenci z niewydolnością domykania ust i słabą kontrolą ślinienia (otwarte usta często mylone są z przerostem migdałka)
7. Dorośli i dzieci z porażeniem nerwu twarzowego (u małych dzieci zaburzenie pracy nerwu twarzowego może manifestować się np. opadającym kącikiem ust)
8. Pacjenci po urazach czaszkowo-mózgowych oraz w śpiączce
9. Wspomagająco w terapii wad wymowy

Info i zapisy: mgr Marek Stanek tel. 509527194